Mỗi phần mềm, ứng dụng hay trò chơi online nào cũng đều sử dụng một hay nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau. Vậy các bạn biết được bao nhiêu ngôn ngữ lập trình, ngôn ngữ nào đang được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Cách lựa chọn ngôn ngữ lập trình phù hợp nhất với khả năng và mục đích của bạn? Tham khảo những thông tin dưới đây cùng chụp màn hình nha.
Ngôn ngữ lập trình là gì?
Một ngôn ngữ lập trình là một ngôn ngữ máy tính lập trình viên sử dụng để phát triển các chương trình phần mềm, script hoặc ứng dụng cho máy tính để thực hiện.
Mặc dù nhiều ngôn ngữ có chung điểm tương đồng nhưng mỗi ngôn ngữ có cú pháp riêng. Khi một lập trình viên học các quy tắc, cú pháp và cấu trúc ngôn ngữ, họ viết mã nguồn trong trình soạn thảo văn bản hoặc IDE.
Sau đó, lập trình viên thường biên dịch mã thành ngôn ngữ máy có thể hiểu được. Các ngôn ngữ script, không yêu cầu trình biên dịch, sử dụng trình thông dịch để thực thi script.
Phân loại ngôn ngữ lập trình
Về cách sử dụng, vận hành và ứng dung thì ngôn ngữ lập trình được chia thành 2 loại gồm:
Ngôn ngữ lập trình cấp thấp
Ngôn ngữ cấp thấp là một loại ngôn ngữ lập trình chứa các hướng dẫn cơ bản được máy tính nhận ra. Không giống như các ngôn ngữ cấp cao được sử dụng bởi các nhà phát triển phần mềm, mã cấp thấp thường khó hiểu và không thể đọc được. Hai loại ngôn ngữ lập trình cấp thấp phổ biến là hợp ngữ và ngôn ngữ máy.
Hợp ngữ là gì? ( assembly là gì?)
Hợp ngữ được thiết kế cho một loại bộ xử lý cụ thể. Nó có thể được tạo ra bằng cách biên dịch mã nguồn từ ngôn ngữ lập trình cấp cao (như C / C ++ ) nhưng cũng có thể được viết từ đầu.
Vì hầu hết các trình biên dịch chuyển đổi mã nguồn trực tiếp thành mã máy, các nhà phát triển phần mềm thường tạo chương trình mà không sử dụng ngôn ngữ hợp ngữ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, hợp ngữ có thể được sử dụng để tinh chỉnh chương trình. Ví dụ, một lập trình viên có thể viết một quy trình cụ thể bằng hợp ngữ để đảm bảo nó hoạt động hiệu quả nhất có thể.
Một số lệnh hợp ngữ được hỗ trợ bởi bộ xử lý x86:
- MOV: di chuyển dữ liệu từ vị trí này sang vị trí khác.
- ADD: thêm hai giá trị.
- SUB: trừ một giá trị từ một giá trị khác.
- PUSH: đẩy dữ liệu lên ngăn xếp.
- JMP: nhảy đến một vị trí khác
Ngôn ngữ máy là gì?
Ngôn ngữ máy hoặc mã máy là cấp độ thấp nhất của ngôn ngữ máy tính. Nó chứa mã nhị phân, thường được tạo bằng cách biên dịch mã nguồn cấp cao cho một bộ xử lý cụ thể. Hầu hết các nhà phát triển không bao giờ cần chỉnh sửa hoặc thậm chí nhìn vào mã máy. Chỉ những lập trình viên xây dựng trình biên dịch phần mềm và hệ điều hành mới cần xem ngôn ngữ máy.
Vì máy tính là thiết bị kỹ thuật số, chúng chỉ nhận dạng dữ liệu nhị phân. Mỗi chương trình, video, hình ảnh và ký tự của văn bản được thể hiện dưới dạng nhị phân. Dữ liệu nhị phân này hoặc mã máy được xử lý như đầu vào của CPU. Kết quả đầu ra được gửi đến hệ điều hành hoặc một ứng dụng, hiển thị dữ liệu trực quan.
Ngôn ngữ lập trình cấp cao
Ngôn ngữ cấp cao là ngôn ngữ lập trình được thiết kế để đơn giản hóa việc lập trình máy tính. Nó loại bỏ một số bước khỏi mã thực tế chạy trên bộ xử lý của máy tính. Mã nguồn cấp cao chứa cú pháp dễ đọc và chuyển đổi thành ngôn ngữ cấp thấp, có thể được nhận dạng và chạy bởi một CPU cụ thể.
Mỗi ngôn ngữ sử dụng cú pháp khác nhau. Một số được thiết kế để viết chương trình phần mềm máy tính để bàn, trong khi một số khác phù hợp nhất để phát triển web. Nhưng tất cả chúng đều được coi là ngôn ngữ cấp cao vì chúng được xử lý bởi trình biên dịch hoặc trình thông dịch trước khi mã được thực thi.
Danh sách các ngôn ngữ lập trình phổ biến
Ngày nay, có hàng trăm ngôn ngữ lập trình khác nhau. Mình sẽ thống kê các nhóm ngôn ngữ phát triển cho các ứng dụng cụ thể.
Ứng dụng và chương trình thông dụng
Là các ứng dụng mà người dùng thường xuyên sử dụng. Ví dụ: trình duyệt Internet bạn đang sử dụng để xem trang web này được coi là một chương trình. Nếu bạn quan tâm đến việc phát triển một chương trình, bạn nên xem xét các ngôn ngữ sau:
- C/C++, C#, Java, Visual Basic, Swift, Tcl, Pascal
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo
Trí tuệ nhân tạo hoặc các lĩnh vực liên quan liên quan đến việc tạo ra các tương tác nhân vật trong các trò chơi máy tính, các phần của chương trình đưa ra quyết định, chatbot , v.v. Nếu bạn quan tâm đến việc phát triển AI , bạn nên xem xét các ngôn ngữ sau:
- AIML, C, C#, C++, Prolog, Python
Quản lý và phát triển cơ sở dữ liệu
Nếu bạn là một chuyên gia trong lĩnh vực BigData hay quản lý các hệ quản trị cơ sở dữ liệu lớn thì bạn nên sử dụng một trong các ngôn ngữ sau đây:
- DBASE, FoxPro, MySQL, SQL, Visual FoxPro.
Phát triển ứng dụng game
Lập trình game mobile hay game trên PC là một trong những lĩnh vực phát triển nhanh và thu hút nhiều lập trình viên nhất hiện nay. Nếu bạn đam mê xây dựng cho riêng mình một trò chơi online, hãy chọn các ngôn ngữ sau:
- C, C#, C++, DarkBASIC, Java.
Ứng dụng phần cứng máy tính
Các vi mạch, chíp hay trình điều khiển liên quan đến phần cứng máy tính thì bạn có thể chọn 1 trong 2 ngôn ngữ sau: Assembly hoặc C.
Phát triển ứng dụng web và internet
Internet và lập trình web là bản chất của Internet. Không có nhà phát triển, Internet sẽ không tồn tại. Nếu bạn quan tâm đến việc tạo các trang web, ứng dụng Internet hoặc các tác vụ khác liên quan đến Internet, bạn nên xem xét các ngôn ngữ sau:
- HDML, HTML, Java, JavaScrip, Perl, PHP, Python, XML, APS.Net.
Lập trình Script
Mặc dù nó không có khả năng trở thành một nghề nghiệp, nhưng biết cách tạo và phát triển các kịch bản có thể tăng năng suất cho bạn hoặc công ty của bạn, giúp bạn tiết kiệm vô số thời gian. Nếu bạn quan tâm đến việc phát triển các tập lệnh, hãy xem xét các ngôn ngữ sau:
- AutoHotkey, awk, bash, Batch file, Perl, Python, Tcl.
Top 10 ngôn ngữ lập trình thông dụng nhất hiện nay
Top các ngôn ngữ lập trình được dựa theo thống kê từ GitHub, một dịch vụ lưu trữ hơn 96 triệu dự án phần mềm khác nhau.
10 ngôn ngữ hàng đầu là: JavaScript, Java, Python, PHP, C++, C #, TypeScript, Shell, C và Ruby.
- Đứng đầu trong danh sách là ngôn ngữ JavaScript cũng không có gì bất ngờ. Vì JavaScript được sử dụng cho nhiều ứng dụng phổ biến nhất hiện nay như lập trình web, mã kịch bản, game, lập trình server…
- Đứng vị trí thứ hai là Java một ngôn ngữ có từ lâu và phát triển mạnh tới ngày nay. Các ứng dụng game, lâp trình mạng thường dùng Java làm ngôn ngữ chính.
- Thứ 3 là Python, ngôn ngữ lâp trình đa ứng dung, dễ dàng sử dụng và quản lý project.
- Thứ 4 là PHP, một ngôn ngữ lập trình web và các ứng dụng chạy trên nền tản internet.
- Top 5 là C++, cũng là ngôn ngữ xuất hiện khá lâu nhưng là sự lựa chọn để phát triển ứng dụng game, lập trình nhúng và các phần mềm hệ thống lớn.
Nên lựa chọn ngôn ngữ lập trình nào để bắt đầu?
Mỗi ngôn ngữ lập trình đều có những ưu điểm khác nhau, có thể ngôn ngữ này khó học với người A, nhưng lại đơn giản với người B. Điều quan trọng là bạn có đam mê với lập trinh và theo đuổi công việc này lâu dài không. Theo cá nhân mình thì các ngôn ngữ sau là lựa chọn cho những bạn muốn băt đầu làm quen với lâp trình gồm:
Python: Là một trong những ngôn ngữ lập trình cấp cao được sử dụng rộng rãi nhất. Điều này chủ yếu là vì nó đơn giản, dễ đọc và bạn có thể sử dụng ít dòng mã hơn để diễn đạt một khái niệm so với các ngôn ngữ khác.
Đây là một ngôn ngữ kịch bản cho phép bạn tạo ra rất nhiều mã trong khoảng thời gian ngắn. Nó là mã nguồn mở và miễn phí và có rất nhiều công cụ và tài liệu có sẵn để học Python. Đó là một bước đệm tốt để làm quen và học các ngôn ngữ hướng đối tượng khác.
JavaScript: JavaScript là một ngôn ngữ khác đang có nhu cầu cao tại thời điểm này. Nó tương đối dễ học nhưng có lẽ không dễ như Python. Nó chạy trên mọi nền tảng duy nhất và đã có trong trình duyệt của bạn để bạn bắt đầu tìm hiểu, điều đó có nghĩa là bạn không cần phải cài đặt nó. Nếu bạn muốn xây dựng bất cứ điều gì cho web thì JavaScript phải nằm trong danh sách các chương trình cần học
Ruby: Ruby là một ngôn ngữ kịch bản hướng đối tượng, năng động, được sử dụng trong việc phát triển các trang web và ứng dụng di động. Nó tương tự như Python ở chỗ nó đơn giản và dễ đọc. Nó thường tập trung vào các ứng dụng dựa trên web.
Thật dễ dàng để tìm hiểu với hướng dẫn bắt đầu nhanh 20 phút hữu ích trên trang web chính thức của Ruby. Nó rất đơn giản và dễ đọc với một cộng đồng lớn đằng sau nó của các lập trình viên sẵn sàng trả lời các câu hỏi. Có rất nhiều tài liệu có sẵn cũng như các tài nguyên tuyệt vời sẽ giúp bạn nắm bắt Ruby ngay từ đầu.
Ngành công nghệ thông tin nói chung và lập trình nói riêng đang ngày một phát triển. Vì vậy nếu bạn muốn bắt đầu có thể lựa chọn cho mình một ngôn ngữ thích hợp và thực hành thường xuyên nha.
Bình luận mới nhất: