Độ Brix là gì? Cách đo độ ngọt chính xác nhất

Mỗi loại thực phẩm, trái cây hay đồ uống đều có độ brix khác nhau, độ ngọt này phụ thuộc vào tính chất của chất đó. Việc xác định chính xác độ ngọt là tiêu chí quan trọng giúp nhà sản xuất, nông dân quản lý được hàm lượng đường trong sản phẩm của mình ở mức thích hợp nhất.

Bài viết được chúng tôi tổng hợp và sử dụng cách chụp màn hình để tạo ra ảnh minh họa từ nguồn trên Internet

Độ brix là gì?

Brix là một đơn vị đo lường để đánh giá bất kỳ chất rắn hòa tan nào trong nước ép thực vật (trái cây và rau quả). Những chất rắn này bao gồm axit amin, protein, khoáng chất, vitamin và đường fructose và sucrose. Giá trị Brix, được biểu thị bằng độ Brix (° Bx), là số gam sucrose có trên 100 gam chất lỏng.

Điều quan trọng là phải biết mức độ brix (°Bx) của trái cây và rau quả để xác định và lập kế hoạch thực hành quản lý đất. Nó cũng giúp người làm vườn tăng cường đất trong khi xác định liệu họ có nên tăng tỷ lệ chất hữu cơ và tỷ lệ dinh dưỡng của đất hay không.

Giá trị Brix dựa trên “chiết suất” và “trọng lượng riêng”. Nó sử dụng nước tinh khiết làm điểm chuẩn là điểm không. Khi các chất khác hòa tan trong nước, trọng lượng riêng tăng và giá trị tăng lên trên 0. Do đó, nồng độ chất rắn hòa tan trong nước càng cao thì giá trị Brix càng cao.

Cách đo độ ngọt

Có nhiều nguyên tắc đo độ brix khác nhau, tùy vào thực phẩm, dung dịch mà các bạn chọn các cách sau đây:

Sử dụng thang đo Brix

Thang đo Brix là thang đo phổ biến xuất phát từ chỉ số khúc xạ của dung dịch ở 20 độ C (68 Fahrenheit). Ban đầu nó được tạo ra bằng cách xác định tỷ lệ phần trăm của sucrose (tính theo trọng lượng) hòa tan trong dung dịch sucrose & nước. Nói cách khác, hòa tan 10g sucrose trong 90g nước sẽ tạo ra dung dịch Brix 10%. Thang đo đơn giản này đã được sử dụng từ thế kỷ 19 để xác định nhanh chóng và chính xác nồng độ của nhiều loại chất lỏng.

Ưu điểm:

• Chi phí rất thấp.
• Lý tưởng cho việc học tập, giáo dục.

Nhược điểm:

• Không có cơ chế bù nhiệt tự động, nên người dùng phải hiệu chuẩn thủ công.
• Thời gian đo lâu, khoảng 25 phút/ lần đo.
• Mật độ chất lỏng phải được tính toán trước.

Sử dụng máy đo độ ngọt

Máy đo độ ngọt brix phổ biến nhất hiện nay là khúc xạ kế cầm tay, đây là thiết bị nhỏ gọn giúp xác định chính xác nồng độ brix của nhiều loại chất lỏng khác nhau với độ chính xác cao.

Phép đo Brix của chất lỏng dao động theo nhiệt độ. Brix của mẫu lạnh sẽ đo cao hơn mẫu tương tự ở nhiệt độ bình thường. Khi đo ở nhiệt độ cao, chỉ số Brix sẽ thấp hơn. Để đảm bảo độ chính xác bạn nên sử dụng khúc xạ kế có tính năng bù nhiệt độ tự động (ATC). ATC tự động điều chỉnh việc đọc dựa trên nhiệt độ và hiển thị Brix như ở nhiệt độ 20 độ C.

Ưu điểm:

• Phương pháp đo đơn giản.
• Cho kết quả có độ chính xác cao, thời gian đo nhanh và đọc kết quả trực tiếp.

Nhược điểm:

• Phạm vi đo nhỏ.

Tỉ trọng kế

Tỷ trọng kế được sử dụng trước và sau khi lên men trong cả sản xuất rượu vang và sản xuất bia. Họ tính toán mức đường của chất lỏng bằng cách đo mật độ tương đối của nó. Thiết bị sử dụng ống thủy tinh nổi có trọng số được đặt bên trong ống nghiệm đã hiệu chuẩn có chứa mẫu chất lỏng. Ống nghiệm được hiệu chuẩn để đo lượng chất lỏng bị dịch chuyển và từ đó xác định lượng đường có mặt.

Ưu điểm:

• Đơn giản, chi phí thấp
• Kiểm tra nhanh một giá trị gần đúng.

Nhược điểm: 

• Kết quả phụ thuộc vào người đo.
• Mất một thời gian dài để cân bằng nhiệt độ.
• Phạm vi đo nhỏ, thường mất 20 tỷ trọng kế để bao quát phạm vi đo rộng.
• Khối lượng mẫu lớn cần thiết (140 mL đến 600 mL)

Ứng dụng độ brix

• Brix cũng đã phục vụ như một nền tảng trong việc tạo ra và sử dụng nhiều quy mô tiêu chuẩn được sử dụng trong các ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm dược phẩm, mỹ phẩm, ô tô và R & D.
• Độ ngọt ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và vị ngon của rượu vang, nước ép trái cây… Vì vậy mỗi sản phẩm cần xác định thật chính xác hàm lượng brix nhất định. Điều này cũng giúp người dùng dễ dàng lựa chọn sản phẩm thích hợp với sức khỏe của mình.
• Đối với các nhà sản xuất rượu vang, việc có thể đo giá trị Brix của nho trong vườn nho giúp xác định thời điểm bắt đầu thu hoạch. Khi nho chín, lượng đường của chúng tăng lên. Do đó, giá trị Brix có thể được sử dụng để xác định khi đạt đến độ chín mong muốn tối ưu và cho thấy đã đến lúc bắt đầu thu hoạch.
• Trong nhà máy rượu, việc đo lường nồng độ cồn của nho giúp các nhà làm rượu xác định liệu họ có cần phải thêm đường để đạt được mức rượu tối thiểu theo quy định và chất lượng không.
• Các nhà sản xuất bia lấy mẫu đọc trước, trong và sau khi lên men vì điều này cho phép họ theo dõi nhiều thứ, bao gồm cả hiệu quả nghiền, cho dù nhà sản xuất bia đạt được mục tiêu công thức, tiến trình lên men và khi quá trình lên men kết thúc.
• Trong thực tế, các nhà sản xuất bia thích đo Plato hoặc đo trọng lực riêng, hơn là Brix, cả hai thường được cung cấp bởi khúc xạ kế và tỷ trọng kế. Nhưng về bản chất, cả ba đều được sử dụng để tính toán cùng một thứ, hàm lượng cồn tiềm năng. Nếu một nhà sản xuất bia thực hiện phép đo Brix, nó có thể dễ dàng được chuyển đổi thành Plato hoặc trọng lượng riêng bằng các phép tính đơn giản.

Trong sản xuất hay nông nghiệp việc tính toán, kiểm tra và xác định chính xác độ brix là yếu tố quan trọng giúp bạn đảm bảo sự thành công cho sản phẩm của mình.